Czy żywica jest szkodliwa? Jak używać żywicy epoksydowej, aby praca była bezpieczna?

Swego czasu nurtowało mnie pytanie jakie zagrożenia niesie ze sobą używanie żywicy, które mogą być niewidoczne, ale oddziaływać na organizm ludzki. Niestety, niewiele jest informacji na ten temat w sieci, a ulotki, które informują o jej szkodliwości są zazwyczaj bardzo długie i nie zawierają wielu konkretnych informacji. Stąd powstał wpis o jej używaniu, środkach bhp, a także ryzyku, jakie niesie za sobą jej wykorzystanie.

Żywica epoksydowa bezpośrednio może zagrażać naszemu zdrowiu poprzez opary, wchłanianie przez skórę i poprzez spożycie.

Jedynie całkowicie i dobrze utwardzona żywica staje się względnie bezpieczna, natomiast w stanie płynnym jest ona bardzo toksyczna, w podobnym stopniu jak i opary z niej powstające. Ostry zapach produktów utwardzających może znacząco wpłynąć na zdrowie osoby pracującej z tym materiałem. Podrażnienia, zapalenia i łuszczenie skóry, zawroty głowy, uczulenia, a nawet poparzenia, to tylko niektóre ze skutków ubocznych korzystania z żywicy. Aby uniknąć tych przykrych skutków należy przede wszystkim zadbać o komfort i bezpieczeństwo swojej pracy. Wentylowanie, przewiewy i odpowiednia temperatura pomieszczenia, w którym odbywa się praca to podstawa. Powinna być stała i wynosić około 20 stopni C.

Jak przechowywać żywicę epoksydową

Przechowywanie żywicy nie powinno mieć miejsca w innych opakowaniach niż oryginalne, które muszą być szczelnie zamknięte i zabezpieczone. Odpady po żywicach należą do niebezpiecznych, co oznacza, że nie można wyrzucać ich do zmieszanych śmieci i tych powstających w gospodarstwie domowym – te, które są już puste należy zutylizować (ciepłe puszki jest dużo łatwiej dokładnie opróżnić, natomiast wysoka temperatura nasila wytwarzanie toksycznych oparów). Najlepszym sposobem jest resztki żywic i utwardzaczy wymieszać i doprowadzić do stałej utwardzonej formy, która nie będzie już niebezpieczna. Przede wszystkim przed użyciem żywicy należy też zapoznać się z informacjami na opakowaniu, gdyż informacje na nim mogą okazać się niezbędne i różnić się w zależności od marki produktu.

Ważne – nie jemy i nie pijemy w towarzystwie żywicy, lub bliskim jej otoczeniu.

Środki BHP przy pracy z żywicą

Nie bez powodu przy pracy z żywicą epoksydową tak istotne jest odpowiednie zabezpieczenie. Przede wszystkim należy zaopatrzyć się w maskę, która chronić ma przed wdychaniem oparów i pyłów. Na rynku jest wiele masek wartych uwagi – i o ile przy rękawicach można sporo oszczędzić, bo ich główne zastosowanie jest proste, jeśli chodzi o maskę, to lepiej zainwestować w coś porządnego.

Powód jest prosty – w założeniu mamy spędzić w niej większość dnia, jeśli bierzemy pod uwagę dłuższą pracę z tym materiałem. Niektóre maski mają zamontowane elementy ułatwiające oddychanie, a także zapobieganie parowaniu. Tutaj głównie do wyboru są półmaski i maski pełne, natomiast przy wyborze tych pierwszych rekomendujemy użycie okularów ochronnych do pracy. Również istotne dla naszego BHP jest obuwie, okulary, ubranie i rękawice do zabezpieczenia dłoni.

Te ostatnie są istotne przy pracy z dużą ilością żywicy, natomiast w praktyce bardzo trudno o precyzję wykonując drobne elementy dekoracyjne przy równoczesnym osłonięciu dłoni grubą warstwą ochronną, dlatego też zalecamy używać przynajmniej cienkich jednorazowych rękawiczek, jeśli niemożliwa jest praca z osłoną większego kalibru. Doskonałym wyborem są jednorazowe rękawiczki z nitrylu , gdyż są odporne na chemię i rozpuszczalniki organiczne. Cena: ok. 2zł/szt. Kontakt dłoni z płynną żywicą epoksydową jest bardzo niebezpieczny i należy zawsze o tym pamiętać.

Atesty – żywica epoksydowa do kontaktu z żywnością

Z uwagi na fakt, że nie jest do końca jasne czy żywica epoksydowa może mieć kontakt z żywnością i jaka jest jej ewentualna szkodliwość, powstały specjalne rodzaje żywic, ukierunkowane na kontakt z nią. Prawdę mówiąc, ciężko w tym zakresie podejmować dyskusje, gdyż istnieją nieliczne badania naukowe skupione na tym względzie, a także wg przepisów UE wymagane są obecnie specjalne certyfikaty do wszelkiego rodzaju materiałów, które mają mieć kontakt z produktami spożywczymi i wodą pitną.

Wykonanie podobnych badań, a także uzyskanie atestów PZH jest jednak procesem złożonym i mającym wysoką cenę, z tego też powodu specjalna żywica, która nadaje się do tego typu celów jest stosunkowo droga, natomiast jest ona w pełni bezpieczna do wszelkiego rodzaju celów kuchennych, konsumpcyjnych itp. (oczywiście żywicy nie spożywamy :)).

Podsumowanie

Po krótce wytłumaczyliśmy z jakiego powodu tak istotne jest zachowanie bezpieczeństwa przy pracy z materiałem, jakim jest żywica. Nieumiejętnie użytkowana może przynieść więcej negatywnych skutków, niż tych dobrych. Bezpieczeństwo i higiena pracy w większości zakładów są często spychane na drugi plan, natomiast przy tym zawodzie jest to podstawa funkcjonowania – ciężko pracować jest z materiałem, którego skutki przez błędną ochronę będą uniemożliwiać samą pracę i kosztować zdrowie, stres i przerwy dłuższe niż samo wykonanie rękodzieła. Z tego też względu lepiej mieć na uwadze, że odpowiednia ochrona – maska, rękawiczki, okulary, buty i odzież, a także odpowiednie użycie, temperatura, utylizacja i eksploatacja są niezbędne. Sprawdź nasz poprzedni wpis o inspiracjach na stolik z żywicy